Baharın habercisi olarak kabul edilen Nevruz ne zaman, havaların ısınmasıyla birlikte merak konusu oldu. Nevruz, baharın ilk günüdür ve bu gün kuzey yarım kürede bahar ekinoksunun (gün tün eşitliği) oluştuğu gündür. Güneş ekvatora dik açı ile gelir, gece ve gündüz birbirine eşitlenir. Ayrıca hem kuzey hem de güney kutbu aynı anda gündoğumu hattındadır ve gün ışığı her iki yarımküre arasında eşit olarak paylaşılmaktadır. Peki, Nevruz ne zaman 2024, hangi ayda kutlanır? Nevruz nedir, neden kutlanır?
NEVRUZ NEDİR?
Uzun ve sert kış aylarından sonra tabiatın baharla yeniden canlanmasını sembolize eden nevruz, Orta Asya’dan Anadolu’ya birçok coğrafyada toplumsal birliği, dayanışmayı, yardımlaşmayı sağlayan içeriğiyle yaşatılıyor.
Çin kaynaklarında, milattan önce 3. yüzyılda Hunların bahar aylarında şenlik düzenlediğinin yer alması dolayısıyla geçmişi o yıllara kadar dayandırılan nevruz, Türklerin Ergenekon’dan çıkış günü olarak da kabul ediliyor.
Kelime olarak “yeni gün” anlamına gelen bu özel günde, tabiatın canlanmasıyla yeni bir yılın başladığına ve ne kadar bolluk, bereket, yardımlaşma ve dayanışmayla geçirilirse tüm senenin o şekilde geçeceğine inanılıyor.
NEVRUZ NE ZAMAN 2024?
Nevruz 2024 yılında 21 Mart Perşembe gününe denk geliyor. Nevruz’un her yıl bu tarihte kutlanmasının ise bir nedeni var. Güneş 21 Mart’a kadar güney yarımküreye daha çok ısı ve ışık verirken, bu denge 21 Mart’ta eşitlenip, daha sonra kuzey yarımküre lehine bozuluyor.
NEVRUZ GELENEKLERİ
Bugün Orta Asya, Anadolu, İran coğrafyasında yoğun kutlanan Nevruz Bayramı’nın ritüelleri, nesilden nesile aktarılıyor.
Eski yılın bittiği, yeni senenin başladığı o güne günahlarından arınmış girmek isteyenler ateşten atlıyor. Yıkanmak ve sudan atlamak da arınmak için yapılan adetler arasında bulunuyor. Ateş ve sudan atlamak tüm nevruz kutlamalarındaki ortak unsurlardan biri olarak dikkati çekiyor. Eşya ve hayvanların da ruhlarının arınması için eşyalar tütsüleniyor, hayvanlar ateş arasından geçiriliyor.
Bugüne özel “nevruz sofrası” kuruluyor. Toplu halde oturulan sofrada, 7 çeşit yemek bulunuyor. Tüm yılın bolluk ve bereketle geçmesi için kurulan zengin sofrada, herkes her yemekten yiyerek, senenin o rahatlıkta geçmesini diliyor.
“Semeni” geleneği de uzun yıllardır yaşatılıyor. Bu gelenekte, tarımda bereketli bir yıl dileğiyle, nevruzdan önce kaplarda arpa, buğday çimlendiriliyor ve bunlar sofralara konuluyor.